NAGRODY LITERACKIE
NIKE
Nagroda Literacka Nike przyznawana jest od 1997 r. w październiku za najlepszą książkę poprzedniego roku. Jej celem jest promocja polskiej literatury. W konkursie mogą startować wszystkie gatunki literackie. Nagrody nie można podzielić ani nie przyznać.
2024 – Laureatką Nagrody Literackiej Nike 2024 została Urszula Kozioł za tom poezji
„Raptularz”.
2023 – Nagrodę literacką Nike 2023 otrzymała Zyta Rudzka za książkę
„Ten się śmieje, kto ma zęby”.
2022 – Nagrodę literacką Nike 2022 otrzymał Jerzy Jarniewicz za tomik poezji
„ Mondocane”.
2021 – Nagrodę literacką Nike 2021 otrzymał Zbigniew Rokita za książkę
„Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku”.
2020 – Laureatem Nagrody Literackiej NIKE 2020 został Radek Rak za książkę
"Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli".
2019 - Mariusz Szczygieł "Nie ma"
2018 - Marcin Wicha "Rzeczy, których nie wyrzuciłem"
2017 - Cezary Łazarewicz, autor reportażu "Żeby nie było śladów",
2016 - Bronka Nowicka - „Nakarmić kamień".
2015 - Olga Tokarczuk -"Księgi Jakubowe"
2014 - Karol Modzelewski - "Zajeździmy kobyłę historii"
2013 - Joanna Bator - "Ciemno, prawie noc"
2012 - Marek Bieńczyk - "Książka twarzy"
2011 - Marian Pilot "Pióropusz"
2010 - Tadeusz Słobodzianek -"Nasza klasa"
2009 - Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki "Piosenka o zaleznościach i uzależnieniach"
2008 - Olga Tokarczuk "Bieguni"
2007 - Wiesław Myśliwski "Traktat o łuskaniu fasoli"
2006 - Dorota Masłowska "Paw królowej"
2005 - Andrzej Stasiuk "Jadąc do Babadag"
2004 - Wojciech Kuczok "Gnój"
2003 - Jarosław Marek Rymkiewicz "Zachód słońca w Milanówku"
2002 - Joanna Olczak-Ronikier "W ogrodzie pamieci"
2001 - Jerzy Pilch "Pod mocnym aniołem"
2000 - Tadeusz Różewicz "Matka odchodzi"
1999 - Stanisław Barańczak " Chirurgiczna precyzja"
1998 - Czesław Miłosz "Piesek przydrożny"
1997 - Wiesław Myśliwski "Widnokrąg"
IBBY
IBBY ( International Board on Books for Young People) – jest międzynarodową organizacją non-profit, zajmującą się promocją literatury dziecięcej i młodzieżowej. Została założona
w Zurychu w 1953. Obecnie składa się z 70 sekcji działających w różnych państwach na świecie. Polska sekcja istnieje od 1973 roku.
Nagrody literackie w konkursie
Książka Roku 2023 Polskiej Sekcji IBBY:
w kategorii „książka dla młodszych”:
Dorota Combrzyńska-Nogala za „Odysejki”, Wydawnictwo Literatura
w kategorii „książka dla starszych”:
Maria Strzelecka za książkę “Hajda. Beskid bez kitu, Libra.pl
Książka Roku 2022 Polskiej Sekcji IBBY:
w kategorii „książka dla młodszych”:
Justyna Bednarek, „Nasza niegrzeczna mama”, il. Katarzyna Palus, Wydawnictwo Wytwórnia
w kategorii „książka dla starszych”:
Marcin Szczygielski, „Antosia w bezkresie”, Instytut Wydawniczy Latarnik
Książka Roku 2021 Polskiej Sekcji IBBY:
w kategorii „książka dla młodszych”:
Justyna Bednarek za książkę “Dom numer pięć”, il. Anna Sędziwy, Wydawnictwo Literackie
w kategorii „książka dla starszych”:
Barbara Stenka za książkę “Zostań sama w domu”, Wydawnictwo Nasza Księgarnia
Książka Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY:
w kategorii „książka dla dzieci”:
Justyna Bednarek, Zielone piórko Zbigniewa. Skarpetki kontratakują!, il. Daniel de Latour, Poradnia K
w kategorii „książka dla młodzieży”:
Ewa Nowak, Orkan. Depresja, HarperCollins Polska
KSIĄŻKA ROKU - LITERATURA DLA MŁODZIEŻY
2017 - Marcin Szczygielski – nagroda literacka za książkę dla młodzieży „Serce Neftydy”, il. Marcin Szczygielski , wyd. Instytut Wydawniczy Latarnik;
2016 - Marcin Szczygielski "Klątwa dziewiątych urodzin" (nagroda literacka za książkę dla dzieci), Joanna Fabicka "Rutka" (nagroda literacka za książkę dla młodzieży)
2015 - Agnieszka Suchowierska "Mat i świat", Małgorzata Warda "5 sekund do Io"
2014 - Anna Piwkowska - "Franciszka"
2013 - Ewa Przybylska "Most nad Missisipi"
2012 - Marcel A. Marcel "Oro"
2011 - Zofia Beszczyńska "Jajko księżyca"
2010 - Marcin Szczygielski "Omega"
2009 - Ewa Nowak "Bardzo biała wrona"
NOBEL
Literacką Nagrodę Nobla przyznaje od 1901 r. Szwedzka Akademia.
Kandydatów zgłaszają poprzedni laureaci, członkowie podobnych akademii w innych państwach, profesorowie literatury i historii literatury z uczelni akademickich, przewodniczący związków pisarzy, PEN-klubów z całego świata oraz sami członkowie Szwedzkiej Akademii.
Kandydatury można zgłaszać do końca stycznia. Jest ich zazwyczaj ok. 500, a po pierwszej selekcji zostaje 150-20 nazwisk. W marcu lista zawęża się do 10-20 nazwisk, z których przed wakacjami zostaje 5-8. Laureat jest wybierany we wrześniu, a jego nazwisko ogłasza się w październiku, zawsze w czwartek.
W historii nagrody tylko raz przyznano ją pośmiertnie - w 1931 r. uhonorowano nią Erika Axela Karfeldta, nauczyciela i członka Szwedzkiej Akademii.
W latach 1914, 1918, 1935 i 1940-43 nagrody nie przyznano.
Literacką Nagrodę Nobla czterokrotnie przyznano podwójnie ex eaquo w 1904 r. hiszpański dramatopisarz Jose Echegaray i francuski poeta Frederic Mistral, autor słownika współczesnego języka prowansalskiego. W 1917 r. noblistami zostali Duńczycy: Erik Pontoppidan i Karl Gjellerup.Kolejny raz dwoma laureatami byli w 1966 r. szwedzka poetka Nelly Sachs i prozaik z Izraela, tworzący w języku hebrajskim Joseph Samuel Agnon, który m.in. pisał powieści o polskich Żydach. Po raz czwarty podwójny Nobel został przyznany w 1974 r. Szwedom: pisarzowi Eyvindowi Johnsonowi i poecie Harry'em Martinsonowi.
Literacka nagroda Nobla
(od roku 2000)
2000 -Gao Xingjian Chiny (od 1998 obywatel Francji)
2001 -V. S. Naipaul Trynidad i Tobago, Wielka Brytania
2002 I-mre Kertész Węgry
2003 -J. M. Coetzee RPA (od 2006 obywatel Australii)
2004 -Elfriede Jelinek Austria
2005 -Harold Pinter Wielka Brytania
2006 -Orhan Pamuk Turcja
2007 -Doris Lessing Wielka Brytania
2008 -Jean-Marie Gustave Le Clézio Francja i Mauritius
2009 -Herta Müller Niemcy
2010 - Mario Vargas LIosa - Peru
2011 - Tomas Gösta Tranströmer - Szwecjaa
2012 - Ma Yan - Chiny
2013 - Alice Munro - Kanada
2014 - Patrick Modiano – Francja
2015 - Swietłana Aleksijewicz -Białoruś.
2016 - Bob Dylan - Stany Zjednoczone
2017 - Kazuo Ishiguro - Wielka Brytania
2018 - Olga Tokarczuk - Polska (nagroda przyznana przez Akademię za rok 2018 w 2019)
2019 - Peter Handke - Austria
2020 - Louise Glück - amerykańska poetka i eseistka
2021 - Abdulrazak Gurnah - brytyjski pisarz
2022 - Annie Ernaux - francuska pisarka
2023 - Jon Fosse - norweski pisarz i dramaturg
2024 – Han Kang - południowokoreańska pisarka
Literacki Nobel dla Polaków:
* 1905 — Henryk Sienkiewicz
* 1924 — Władysław Reymont
* 1980 — Czesław Miłosz
* 1996 — Wisława Szymborska
* 2018 — Olga Tokarczuk